Żywopłot jako ozdoba naszego ogrodu

Zasadniczym zadaniem żywopłotów jest tworzenie żywego, zwartego ogrodzenia, zastępującego parkany, mury i płoty. Wnoszą one do obrazu ogrodu więcej barwy i nadają mu w zależności od pory roku pięknego uroku. Wpływają  korzystnie na mikroklimat, zasłaniają szpecące otoczenie, śmietniki i komposty. Chronią  przed niepożądanymi gośćmi kurzem, osłabiają siłę wiatrów wysuszających glebę. Posiadają wartości zdobnicze, jako żywe elementy naszych ogródków, parków i zieleńców. Ogrodzenia tego rodzaju są tańsze niż siatki lub płoty. Niskie nakłady wywołują coraz szersze zainteresowanie żywopłotami jako  trwałym i tanim, a przy odpowiedniej pielęgnacji również dekoracyjnym ogrodzeniem naszych działek, ogródków przydomowych, parków i wspaniałych ogrodów. Żywopłoty spełniają kilka zadań równocześnie.

Dlatego możemy wyodrębnić różne rodzaje żywopłotów:

Żywopłoty ochronne, ich zadanie jest ochrona przed kurzem, wiatrem, niepożądanymi gośćmi.

Żywopłoty obronne, ich rola polega również na ochronie przed nieproszonymi gośćmi zarówno ludźmi jak i zwierzętami. W związku z tym na te żywopłoty stosujemy drzewa i krzewy cierniste lub kolczaste np. głogi, róże, berberysy.

Żywopłoty ozdobne są elementami działek, ogrodów,  terenów zieleni, mogą też służyć do ochrony trawników przed udeptywaniem. Za najbardziej ozdobne uważamy żywopłoty nieformowane, które tworzą krzewy odznaczające się ładnym pokrojem, owocami, liśćmi, kwiatami np. forsycje ,jaśminowce, berberysy.

Żywopłoty zimozielone- dekoracja cały rok, ale ze względu  na panujący u nas klimat są rzadko zakładane. Najczęściej robimy je z tui i świerka pospolitego. Mało jest też zimozielonych krzewów liściastych do sadzenia w Polsce. Wszystkie są mniej lub bardziej wrażliwe na mrozy. Krzewy te nadają się tylko na niższe żywopłoty np. bukszpan.

Żywopłoty barwne o innym zabarwieniu niż zielone. Nadają się drzewa krzewy o liściach czerwonych, żółtych, srebrzystych przez cały kres wegetacji. Jako kompozycja może być zastosowany berberys czerwono listny, tuja złocista oraz srebrny świerk. Barwa żywopłotu w okresie od późnej jesieni do wiosny zależy od zabarwienia pędów ostatniego roku. Czerwony jest żywopłot w tym czasie z grójecznika i modrzewia japońskiego, a słomkowożółty z modrzewia europejskiego.

Żywopłoty użytkowe, które dają inne korzyści np. jadalne owoce - róża, rokitnik, nektar i pyłek dla pszczół, wiklinę na wyroby koszykarskie.

W zależności od wysokości żywopłoty dzielimy: niskiego 100cm - można nimi oddzielić część warzywną ogrodu od części ozdobnej. Odpowiedni materiał to igra błyszcząca i ligustr pospolity. Średnie od 100 do 150 cm - otaczamy nimi parki i ogrody. Na średni żywopłot nadaje się morwa, głóg, żywotniki. Wysoki powyżej 150 cm, na  formowane żywopłoty wysokie stosujemy np. lipy, wiązy i grab.

Rozróżniamy żywopłoty formowane, które trzeba regularnie przycinać, formułując żywy mur. Pielęgnacja ich wymaga jednak cierpliwości i staranności. Na ten żywopłot stosujemy drzewa i krzewy, które zagęszczają się dobrze po cieciu.

Żywopłoty nieformowane, które przy odpowiednim doborze roślin są bardziej dekoracyjne. W tych żywopłotach szybciej osiągamy pożądany efekt.

„Żywy płot„ dobór roślin

Jesień i wiosna  to czas sadzenia krzewów ozdobnych, również w formie żywopłotów.

Odpowiedni dobór roślin na żywopłot pozwala osiągnąć wspaniałe efekty, poprzez łączenie  ich pod względem pory kwitnienia lub łączenia  kilku gatunków  o różnym zabarwieniu, a także poprzez formowanie bardzo  różnych kształtów.

Dlatego aby cieszyć się pięknym żywopłotem rośliny nadające się muszą spełniać pewne warunki. Odznaczają się szybkim wzrostem, zwłaszcza w dolnej części, znoszą wielokrotne przycinanie w żywopłotach formowanych. Cięcie nie powinno wpływać na osłabienie roślin, ani powodować ich zamierania i przedwczesnego starzenia się.

Prawie wszystkie drzewa i krzewy, gdy chodzi o cięcie młodych gałęzi spełniają ten warunek.

Rośliny stosowane w żywopłotach powinny się dobrze rozgałęziać po każdym cięciu i wytwarzać dużo bocznych gałązek. Wykazywać zdolność wypuszczania pędów z pączków śpiących ze starszych gałęzi i pni, oraz do wytwarzania w tych miejscach pączków przybyszowych. Szczególnie dobrze do odmładzania nadają się takie rośliny jak wiąz, grab i lipa. Rośliny żywopłotowe nie  powinny wydawać  podziemnych rozłogów i odrostów, ponieważ zatraca się określone granice  żywopłotu.

Drzewa i krzewy powinny odznaczać się odpornością na choroby i szkodniki. Żywopłot z głogu lub śliw należy opryskiwać ochronnie, tak jak drzewa owocowe w celu zapobiegania rozmnażaniu się szkodników. W pobliżu pól na których  uprawia się zboża, nie wolno sadzić krzewu berberysu pospolitego, ponieważ na nim pasożytuje rdza zbożowa i rdza wieńcowa owsa, a jej żywicielem  jest  szakłak pospolity.

Ostatnim warunkiem, stawianym roślinom żywopłotowym jest wytrzymałość na niskie temperatury. Tworząc żywopłot musimy dobrać jeszcze rośliny do potrzeb i charakteru naszego ogrodzenia, jakie ma spełniać żywy płot, odpowiednio do warunków glebowych, a także w zależności od stopnia nasłonecznienia. Po zapoznaniu się z wszystkimi warunkami jakie mają spełniać nasze rośliny  przystępujemy do szukania odpowiedniego materiału  do sadzenia.

Zachwycające kaliny

Kalina jest bardzo pięknym krzewem, dlatego uważam, że nie powinno zabraknąć jej w naszym ogrodzie. Najczęściej hodowaną odmianą w ogrodach jest kalina koralowa.

            Charakteryzują ją prześliczne białe kuliste kwiaty, swoim kształtem często przypominają pompony. Często kwiaty osiągają średnice nawet 20 cm.

            Kalina przyjmuje bardzo ciekawą formę jesienią, ze względu na to, że  jesienią nie zawiązuje owoców, natomiast jej liście przybierają bardzo ładny purpurowo-czerwony kolor. Często się zdarza, że piękne kwiaty kaliny zamieszkiwane są przez mrówki, a wraz z nimi przychodzi kolejny szkodnik jakim jest mszyca. Można próbować walczyć z nimi metodami ekologicznymi, jednak gdy to nie pomoże należy sięgnąć po środki chemiczne.

            Skuteczną metodą jest zwalczanie mszycy roztworem z sody. Młode drzewka kaliny wymagają zabezpieczenia przed mrozem i wiatrem. W Polsce kwitną również inne odmiany kaliny m. in. : "Dawn", "Burkwooda", japońska, angielska, koreańska, sztywno-listna oraz hordowina.

            Odmiana "Burkwooda" jest pięknym krzewem o białoróżowych pachnących kwiatach. Roślina ta nie jest łatwa w uprawie i nie wymaga skomplikowanych zabiegów pielęgnacyjnych.

            Natomiast kalina japońska "Popcorn" jest rośliną bardzo wrażliwą  i delikatną. Roślina ta zachwyca nietypowymi liśćmi, które są bardzo mocno unerwione. Liście te zmieniają na jesień swą barwę. Zachęcam do odkrywania uroków tych krzewów w sowim ogrodzie. Krzew ten na pewno ożywi nasz ogród, a jego kwiaty swoim pięknem będą nas zachwycać i "cieszyć" nasze oczy.

Urocza Aksamitka

Roślinę tą częściej można spotkać na skalniakach i trawnikach miejskich, niż w ogrodach przy domowych, ze względu na to, że nie wszyscy lubią jej, dość intensywny zapach.

            Aksamitka zasługuje na uznanie, ze względu na to, że jest łatwa w uprawie i nie wymaga zbyt długiej i częstej pielęgnacji. W ostatnim czasie nawet wyhodowano odmianę bez zapachową dlatego już nic nie szkodzi na przeszkodzie na jej rozpowszechnianiu.  Aksamitka ze względu na swoje intensywne barwy może tworzyć bardzo efektowne plamy.

            W Polsce uprawiane są trzy odmiany tej rośliny: Pierwszą z nich jest aksamitka drobna. To roślina o małych pojedynczych kwiatach o pomarańczowych lub żółtych barwach, rosnące do wysokości 30 cm. Rośliny te często hoduje na obwódki i rabaty.

            Kolejną odmianą jest aksamitka rozłożysta. Rośliny te najczęściej posiadają kwiaty o pojedynczych lub pełnych żółtopomarańczowych z purpurowo-brązową plamą u nasady płatków. Często też jest spotykana o kwiatach brązowych z żółtym brzegiem. W Polsce zazwyczaj występują odmiany karłowe, często wykorzystywane na obwódki i rabaty.

            Ostatnią odmianą hodowaną w Polsce jest aksamitka wysoka. Roślina ta rośnie do wysokości 80 cm. Aksamitka wysoka najczęściej występuje o kwiatach pełnych pomarańczowych lub żółtych w różnych odcieniach. Kwiaty te przeznaczone są do tworzenia grup, a przede wszystkim wykorzystywane jako kwiat cięty. Roślina ta w wodzie utrzymuje się bardzo długo.

            Wszystkie odmiany aksamitki w Polsce kwitną od lipca aż do późnej jesieni. Rośliny te można sadzić na wszystkich rodzajach gleb, w miejscach słonecznych, a nawet w półcieniu. Rośliny te bardzo dobrze znoszą upały i kilku dniowe susze, dzięki temu może spokojnie sadzić je w naszych ogrodach.

Irys skrzydła bogini tęczy

Irys był ulubionym kwiatem okresu secesji, a  jego motywy znajdowały odbicie w sztuce, malarstwie i sztuce stosowanej. Rysował go i malował Wyspiański.  Imię Irys  w mitologii greckiej nosiła skrzydlata bogini tęczy. 

            Jego kwiaty są o wyjątkowej lekkości budowy i wielobarwności  rozszczepionego  promienia  słonecznego, dlatego kojarzyły się on z wyobrażeniem skrzydeł bogini Iris. Prawie  każdy z nas zna te kwiaty, co powoduje, że rosną  niemal w każdym ogródku.

            Kosaćce należą do roślin o największych walorach plastycznych, ze względu na interesujące i piękne kształty kwiatu oraz różnorodność  kolorów w jakich występują. Można je uprawiać  na  działkach jak i w ogrodach przydomowych. Kosaćce możemy podzielić  na  dwie grupy-kosaćce kłączowe i kosaćce cebulowe w obrębie grup są sekcje. U nas największe  zastosowanie  mają kosaćce  kłączowe. Potwierdzeniem tego są 4 gatunki rosnące u nas dziko to: k. żółty, k. syberyjski ,trawiasty ,bezlistny.

            Irysy mają zróżnicowane wymagania glebowe, wodne i świetlne, dzięki temu mogą rosnąć na brzegach zbiorników wodnych sztucznych i naturalnych, na bagnistych zaroślach, ciekach wodnych, a także na terenach suchych, skalistych i słonecznych. Ze względu na dekoracyjność liści od wczesnej wiosny do późnej  jesieni  i  na barwne kwiaty tworzące efektywne plamy przeznaczone są dla zieleni  miejskiej.  Zaletami  kosaćców jest: duża rozpiętość wysokości od 10 do 140cm. Dekoracyjność liści, małe wymagania glebowe, wytrzymałość  na  nasze  warunki  klimatyczne tzn., zimują  bez specjalnego zabezpieczenia, łatwość uprawy. Udają się nawet na gorszych  stanowiskach  w ogrodach. Bez  większych nakładów możemy otrzymywać  dużą  ilość  kwiatów  ciętych. Bardzo pięknie  wyglądają  całe  partie  ogródka  obsadzone  kosaćcami.  Można  je  stosować  również  na  rabaty bylinowe  w  zestawieniu np. floksami oraz przy ogrodzeniach jak i wzdłuż dróg czy ścieżek.

            Rośliny z rodzaju kosaciec –są bylinami: o płożących  kłączach  lub  mają cebule. Liście – równowąskie   o   rożnych  szerokościach.  Kwiaty  bardzo  zróżnicowane co do  wielkości,  barw  i układu płatków, każdy kwiat  składa  się z 6 płatków. Trzy z nich tworzą kopulę ustawioną poziomo, wygięta ku dołowi,  a trzy dolne ustawione są do kopuły pod  różnymi  kątami. Część  wewnętrzna  płatka stanowi tzw. paznokieć. Słupek ma 3 płatkowate znamiona, załamane daszkowato na grzbiecie i  zakończone podwójną wargą. Pręciki są pod znamionami słupka. Płatki górne i dolne połączone u podstawy w rurkę. Kwiaty osadzone pojedynczo lub zebrane w grona.

Najłatwiej  irysy  rozmnażać przez dzielenie kłączy, wybierając części zewnętrzne i zdrowe. Najlepiej rozsadzać  wiosną  lub po przekwitnięciu.  Kosaćce sadzone w kwietniu zakwitają jeszcze tego samego lata.